Een consulaat is de dienst van een staat die verantwoordelijk is voor de betrekkingen met onderdanen van de zendstaat (de staat die de dienst leidt) binnen de ontvangende staat (de staat waar de dienst zich bevindt) en zijn rol is vooral de bescherming van zijn gemeenschap. Het wordt geleid door een consul, die niet mag worden verward met een ambassadeur, die de vertegenwoordiger is van zijn staat in het gastland.

Geschiedenis

In het oude Griekenland waren pooiers verantwoordelijk voor het beschermen van leden van hun stad in een andere stad. In de middeleeuwen beslechtten koopvaardijconsuls, die in mediterrane havens waren geïnstalleerd, geschillen tussen leden van hun gemeenschappen en beschermden hen.

Missie en organisatie

De internationale status van consulaten en consuls is vastgelegd in het Verdrag van Wenen inzake consulaire betrekkingen van 19631. Het aangaan van consulaire betrekkingen tussen twee staten geschiedt met wederzijdse instemming, maar is niet noodzakelijkerwijs verbonden met diplomatieke betrekkingen. Het openen van een consulaire post, of het nu de hoofd- (consulaat of consulaire afdeling van een ambassade) of secundair is (vice-consulaat of consulair agentschap), is altijd gekoppeld aan de toestemming van de ontvangende (of ontvangende) staat.

De consul wordt aangesteld door het zendende staatshoofd en kan zijn missie slechts uitoefenen na ontvangst van een exequatur van het gastland, een procedure die vergelijkbaar is met het overhandigen van de geloofsbrieven van een ambassadeur.

In tegenstelling tot een ambassade, die bijna systematisch in de hoofdstad van het gastland is gevestigd, kunnen er in de grootste steden van het land meerdere consulaten (of consulaire agentschappen) zijn gevestigd. Consulaire bevoegdheden kunnen binnen een consulaire afdeling in hoofdletters worden uitgeoefend door de diplomatieke autoriteit (ambassade). Als gevolg hiervan bevinden consulaten zich vaak buiten de hoofdstad, in plaats van in de belangrijkste provinciesteden.

Er zijn echter bepaalde specifieke gevallen: de Franse ambassade in Israël is bijvoorbeeld gevestigd in Tel Aviv en het consulaat-generaal van Frankrijk in Jeruzalem, dat ook de rol heeft van officiële gesprekspartner bij de Palestijnse Autoriteit.

Zelfs als de consulaten bij de uitoefening van hun missie onafhankelijk zijn van de ambassadeur, moeten ze hem op de hoogte houden.

Het consulaat is georganiseerd rond een:

• Consul général ou consul.
• Consul adjoint.

Het consulaat is verantwoordelijk voor het identificeren en verlenen van hulp aan alle onderdanen van het land dat de ambassade vertegenwoordigt, met inachtneming van de wet en de lokale openbare orde. Het vervult ook de functie van stadhuis voor expats. Het handhaaft de burgerlijke staat, verstrekt identiteitspapieren en paspoorten aan zijn onderdanen en visa aan onderdanen of ingezetenen van het gastland, stelt notariële akten op en organiseert verkiezingen. Het kan zijn onderdanen ook bijstaan ​​in geval van moeilijkheden met de lokale autoriteiten, ook in het kader van gerechtelijke procedures, met name om na te gaan of het verloop van de procedure wordt gevolgd. Het kan zijn dat hij de evacuatie van zijn medeburgers moet organiseren. Hij heeft het recht om in het kader van controle of bijstand tussen te komen bij schepen en luchtvaartuigen die in het uitzendende land zijn geregistreerd. Meer in het algemeen is het de schakel tussen het land van herkomst en het gastland.

Sinds de oprichting van het bureau is de consul gemachtigd om commerciële informatie te verzamelen en de ontwikkeling van commerciële, economische, culturele en wetenschappelijke betrekkingen tussen de twee staten te bevorderen.

Het invloedsgebied van een consulaat (en dus van een consul) in het land wordt het consulaire district genoemd. Het vertegenwoordigt ofwel het hele land of een territoriale afdeling van het uitzendende land.

Algemeen consulaat

De belangrijkste consulaten worden consulaten-generaal genoemd. Een consulaat-generaal vervult dezelfde functies, maar wordt geleid door een hooggeplaatste diplomaat en bevindt zich meestal buiten de hoofdstad.

Ereconsulaat

Behalve consulaten en consulaten-generaal zijn er consulaire agentschappen waarvan de verantwoordelijkheid is toevertrouwd aan ereconsuls, die geen beroepsdiplomaten zijn en de nationaliteit kunnen hebben van het uitzendende land of van het land van verblijf. Ze zetten hun hoofdberoepsactiviteit voort en ontvangen slechts een subsidie ​​om hun kosten geheel of gedeeltelijk te dekken. Ze maken het vooral mogelijk om nauwer contact te onderhouden met hun landgenoten. Hun bevoegdheden zijn verminderd in vergelijking met die van de full-service consulaten en algemene consulaten, waarvan ze afhankelijk zijn, omdat ze als vrijwilligers geen bevoegdheden kunnen uitoefenen die hun verantwoordelijkheid zouden nemen. Hun belangrijkste functie is de bescherming en bijstand aan de onderdanen van hun land en, vanwege hun kennis van het veld, kunnen ze gemakkelijker ingrijpen bij de lokale autoriteiten. Zij hebben het voorrecht om bepaalde documenten af ​​te geven en de kanselarijkosten te innen. De onschendbaarheid van consulaire documenten en archieven wordt op dezelfde manier gegarandeerd als voor beroepsconsuls, op voorwaarde dat ze nauwkeurig worden geïdentificeerd en dat verwarring met privécorrespondentie wordt vermeden. Zij genieten ook dezelfde bescherming van het gastland, alsook van belasting- en douanevrijstelling in het kader van hun consulaire activiteiten.

Bronnen: